In het kader van een opleiding nam verzoekster op 4 oktober 2022 deel aan een introductieles tackelen, onderdeel van de module rugby. Tijdens deze les oefende zij samen met de docent een tackle. Bij de tweede tackle liep zij letsel aan haar vinger op.

De centrale vraag is of het opleidingsinstituut (hierna: verweerster) en haar aansprakelijkheidsverzekeraar Allianz aansprakelijk zijn voor de gevolgen van dit ongeval. De rechtbank Midden-Nederland deed hierover uitspraak.

Wat is er gebeurd?

Verzoekster heeft verklaard dat het volgende is gebeurd. De les vond plaats op het grasveld van de sportclub. Het veld was nat. De les begon met een korte warming-up, waarna de docent uitleg gaf over het tackelen. Na de uitleg moest een voorbeeld worden gegeven. De docent riep verzoekster naar voren om samen met haar een tackle te oefenen, terwijl de rest van de groep toekeek.

De eerste tackle verliep zonder problemen. De jongens die geblesseerd aan de kant stonden, lachten daarbij. Bij de tweede tackle, uitgevoerd door de docent op verzoekster, kwam hij niet zoals uitgelegd naast haar terecht, maar viel met zijn lichaam vol over haar heen. Daardoor kwam haar hand klem te zitten tussen het lichaam van de docent en de grond. Verzoekster verklaart verder dat zij normale sportschoenen droeg, zonder noppen. Dit werd volgens haar niet gecontroleerd en zij mocht gewoon deelnemen aan de les.

De docent heeft een andere lezing van de gebeurtenissen. Volgens hem gaf hij eerst uitleg en deed hij de tackle op de juiste manier voor met een student, zodat de hele klas dit goed kon zien. Daarna gingen alle leerlingen oefenen. Verzoekster bleef over omdat zij geen partner had. Zij mocht toen de tackle uitvoeren op de docent, waarbij zij de aanvaller was en hij de ontvanger. De docent kwam rustig op haar af, waarna verzoekster de tackle inzette. In eerste instantie leek deze goed te gaan, maar achteraf had zij hem niet stevig genoeg beet. Hierdoor ontstond ruimte tussen haar armen en zijn lichaam, waardoor zij bij de val op haar vinger terechtkwam. Volgens de docent zijn schoenen met noppen verplicht en mag alleen worden deelgenomen als die worden gedragen.

Ter ondersteuning van haar lezing heeft verzoekster zeven verklaringen van medeleerlingen overgelegd. Ter zitting verklaarde haar advocaat dat zij de vragen had opgesteld, waarna verzoekster haar medeleerlingen verzocht deze te beantwoorden. Verweerster en Allianz betwisten de juistheid en betrouwbaarheid van deze verklaringen. De rechtbank ziet echter geen reden om hieraan te twijfelen, omdat zij in de kern en op belangrijke punten overeenkomen. De verklaringen zijn in eigen woorden opgesteld, in verschillende handschriften, en ogen authentiek en individueel ingevuld. De gemene deler is dat verzoekster werd getackeld door de docent, en niet – zoals de docent stelt – dat zij hem tackelde.

Verzoek

Verzoekster vordert van verweerster en Allianz op grond van artikel 6:162 BW jo. artikel 6:170 BW schadevergoeding voor de door haar geleden en nog te lijden schade als gevolg van het letsel tijdens de les op 4 oktober 2022.

Grondslag aansprakelijkheid

Om vast te stellen of sprake is van een onrechtmatige daad van verweerster, moet worden beoordeeld of de docent zijn zorgplicht heeft geschonden.

Uit het Turnongeval-arrest van de Hoge Raad volgt dat in de verhouding tussen deelnemers enerzijds en organisatoren, exploitanten, trainers en begeleiders anderzijds níet de verhoogde aansprakelijkheidsdrempel geldt, zoals normaal het geval is in sport- en spelsituaties (zie HR 6 oktober 1995, Turnongeval). Integendeel: op organisatoren van sport- en spelactiviteiten en op de betrokken trainers of begeleiders rust juist een zwaardere zorgplicht voor de veiligheid van de deelnemers.

Bij dit ongeval, dat plaatsvond tijdens bewegingsonderwijs, geldt dus juist een zwaardere zorgplicht vanwege de verhouding tussen school (docent) en leerling. In dit geval betrof het bovendien een voorbeeldoefening tussen docent en leerling.

Daarbij mag van een mbo-student wel meer worden verwacht dan van een leerling tijdens een reguliere gymles op school.

De rechtbank moet beoordelen of de docent, rekening houdend met dit kader en de omstandigheden, heeft gehandeld zoals een redelijk handelend en bekwaam docent zou doen. Bij ongevallen tijdens bewegingsonderwijs wordt gekeken naar drie fasen:

1. De voorzorg
2. De uitvoering
3. De nazorg

In de voorfase moet een (sport)docent zorgen voor veilige voorwaarden, waaronder het bevoegd zijn om het bewegingsonderwijs te geven en het geven van voldoende instructie. In de uitvoeringsfase gaat het om het handelen van de docent tijdens de les, zoals het houden van toezicht. De nazorgfase betreft het handelen na het ontstaan van letsel.

Beoordeling rechtbank

De rechtbank oordeelt dat de docent zowel in de voorfase als tijdens de uitvoering steken heeft laten vallen.

Ten eerste is onvoldoende gecontroleerd of de leerlingen – en in het bijzonder verzoekster – het vereiste schoeisel droegen. Het veld was nat en volgens de docent waren noppen verplicht. Uit de verklaring van verzoekster, ondersteund door een getuigenverklaring, volgt dat zij geen noppen droeg.

Ten tweede koos de docent ervoor om de voorbeeldtackle met verzoekster uit te voeren, terwijl zij onervaren was in rugby en fysiek verschilde van de docent. Daarbij was sprake van een lacherige sfeer waarin de docent werd opgejut door enkele leerlingen, wat de concentratie verminderde. Ondanks deze omstandigheden besloot hij toch de tackle – waaraan risico’s zijn verbonden – op dat moment met verzoekster uit te voeren. Gezien de onvoldoende veilige omstandigheden had hij dat niet moeten doen.

Vervolgens ging het bij de tweede snelle tackle daadwerkelijk mis. Vrijwel alle leerlingen hebben immers verklaard dat de docent op verzoekster is gevallen. Uit de toelichting van beide partijen begrijpt de rechtbank dat dit niet past bij een correct uitgevoerde tackle. De fout van de docent lijkt te zijn veroorzaakt door de eerder genoemde omstandigheden. Hij had de situatie in de voorfase beter moeten inschatten en de tackle in de uitvoeringsfase op een andere manier moeten uitvoeren. Dat heeft hij nagelaten, waardoor hij niet heeft gehandeld als een redelijk handelend en bekwaam docent.

Conclusie

De docent heeft zijn zorgplicht geschonden. Dit betekent dat sprake is van een onrechtmatige daad, waarvoor verweerster op grond van artikel 6:170 BW (risico)aansprakelijk is.