Overmacht en eigen schuld in het verkeer
Het gerechtshof Den Haag heeft zich op 21 januari 2025 uitgelaten over de aansprakelijkheid van een bestuurster die over de voet van een pakketbezorger was gereden. De uitspraak is gepubliceerd op 4 april 2025 en kunt u hier teruglezen.
Wat is er gebeurd?
Op 15 februari 2019 parkeert een pakketbezorger zijn busje deels op zijn weghelft en recht voor een brede vrachtwagen. Hij moet een pakketje afleveren aan de overkant van de straat en wil daarom de weg oversteken. Precies op het moment dat hij zijn voet op het wegdek zet, haalt een elektrische auto de vrachtwagen in waarachter vandaan de pakketbezorger oversteekt. De bestuurster kwam met haar auto tot stilstand op de voet van de bezorger, waardoor hij letsel opliep.
De bestuurster heeft verklaard dat zij erg langzaam reed, omdat zij wilde voorkomen dat haar spiegels beschadigd raakten in de krappe inhaalruimte naast de brede vrachtwagen. Precies toen zij weer optrok, stapte de pakketbezorger plots de weg op. De bezorger verklaarde op zijn beurt dat hij vanwege de vrachtwagen niet kon zien of er auto’s aankwamen.
De rechtbank heeft Allianz (de verzekeraar van de elektrische auto) voor 65% aansprakelijk geacht voor het letsel van de pakketbezorger. Tegen dat oordeel heeft Allianz hoger beroep ingesteld. Allianz is van mening dat er sprake is van overmacht aan de zijde van de bestuurster omdat zij haar rijgedrag voldoende had aangepast, terwijl de pakketbezorger plots de weg opliep ondanks dat hij niet zichtbaar was voor het verkeer. Daarom valt de bestuurster rechtens geen verwijt te maken en is het ontstaan van het ongeval volledig aan de schuld van de pakketbezorger te wijten.
Het oordeel van het hof
Het hof toetst in de eerste plaats of er sprake is van overmacht aan de zijde van de bestuurster. Daartoe moet het ongeval uitsluitend te wijten zijn aan omstandigheden die niet aan de bestuurster vallen toe te rekenen of voor haar risico komen of aan de fouten van een ander. Dergelijke fouten moeten voor de bestuurster zo onwaarschijnlijk zijn geweest, dat zij daar bij het bepalen van haar verkeersgedrag naar redelijkheid geen rekening diende te houden.
Het hof is van oordeel dat er geen sprake is van overmacht zijdens de bestuurster. Uit haar verklaringen blijkt dat zij langzaam reed om schade aan haar auto te voorkomen en dat zij optrok op het moment dat zij nog geen zicht had op de situatie achter de brede vrachtwagen. Gelet op het feit dat het ongeval zich voordeed in een woonwijk en dat het overige verkeer een elektrische auto niet goed kan horen naderen, had de bestuurster met het gedrag van de pakketbezorger rekening moeten houden. Dit heeft zij nagelaten, waardoor geen sprake kan zijn van overmacht.
Daarna gaat het hof in op de eigen schuld van de pakketbezorger. Hierbij hanteert zij het uitgangspunt dat beide partijen een fout hebben gemaakt. In dat soort gevallen is bij een verkeerongeval tussen een gemotoriseerd voertuig en een ongemotoriseerde verkeersdeelnemer, de verzekeraar van het motorvoertuig standaard aansprakelijk voor minimaal 50% van de schade. Bovendien hebben de gedragingen van partijen in even grote mate bijgedragen aan het ontstaan van het ongeval. De bestuurster valt echter meer te verwijten dan de pakketbezorger en daarom wordt ook door het hof bepaald dat Allianz aansprakelijk is voor 65% van de schade van de pakketbezorger.
Conclusie
De drempel voor een beroep op overmacht door een autobestuurder ligt – terecht – erg hoog. Als bestuurder van een gemotoriseerd voertuig vorm je een gevaar voor kwetsbaardere verkeersdeelnemers. Die verantwoordelijkheid moet serieus genomen worden en daarom kan men zich daar niet snel aan onttrekken. Daarnaast speelt de eigen schuld van een ongemotoriseerde verkeersdeelnemer pas een rol bij de verdeling van de tweede helft van de schade.
Heeft u vragen over de aansprakelijkheid voor schade die u heeft opgelopen na een verkeersongeval?
Aarzel dan niet om contact met ons op te nemen. Dit kan via het telefoonnummer boven in het beeld of door een e-mailbericht te sturen naar info@jba.nl.