Een vrouw is tijdens het bezoeken van een weekmarkt in Beverwijk gevallen over een uitstekende punt van een plantenbak. Als gevolg van haar val heeft de vrouw letsel opgelopen en heeft zij de gemeente aansprakelijk gesteld voor de door haar geleden en nog te lijden schade. De gemeente betwist aansprakelijk te zijn.  De gemeente stelt zich op het standpunt dat de toedracht van de val van de vrouw niet duidelijk is. Tevens betwist de gemeente dat de plantenbak als een gebrekkige opstal kan worden gezien en wijt erop dat voetgangers niet mogen verwachten dat een stoep vrij, onbelemmerd en zonder hoogteverschillen is. De gemeente is tot slot van mening dat de vrouw eigen schuld heeft aan het ongeval.

De vrouw is het hier niet mee eens en stapt naar de Rechtbank Noord-Holland. De rechtbank deed op 16 oktober 2025 uitspraak in deze kwestie.

Toedracht van het ongeval

De eerste belangenbehartiger van de vrouw heeft in de eerste aansprakelijkstelling naar de gemeente gesteld dat de vrouw plotseling moest uitwijken en vervolgens is gevallen. De gemeente stelt zich daarom op het standpunt dat de toedracht van de val van de vrouw niet duidelijk is. De vrouw heeft tijdens de mondelinge behandeling aangegeven dat zij van deze stelling in de aansprakelijkstelling niet op de hoogte was.

Uit de medische informatie van de spoedeisende hulp en de melding bij de gemeente die de vrouw zelf heeft gemaakt, is steeds gesteld dat de vrouw over de rand van de plantenbak is gevallen.

De kantonrechter beschikt niet over andere informatie waaruit blijkt dat de vrouw op een andere manier is gevallen dan over de punt van de plantenbak. Op basis van de beschikbare informatie heeft de rechter geen twijfel over de toedracht van de val van de vrouw en stelt vast dat de vrouw is gevallen over de rand van de plantenbak.

Toetsingskader

Verzoekster heeft de gemeente op grond van artikel 6:174 BW als op grond van artikel 6:162 BW aansprakelijk gesteld.

Artikel 6:174 BW

Volgens de vrouw valt de plantenbak zowel onder de definitie van een opstal, zoals bedoeld in artikel 6:174 lid 4 BW, als onder de definitie van onderdeel van de openbare weg, zoals bedoeld in artikel 6:174 lid 6 BW.

De gemeente stelt dat de plantenbak geen onderdeel is van de openbare weg. De plantenbak heeft geen verkeersfunctie en is uitsluitend aangelegd om esthetische redenen en ter vergroening van de straat. De vrouw heeft naar aanleiding van dit inhoudelijke verweer slechts aangevoerd dat de plantenbak wel onderdeel van de weguitrusting is. Omdat de vrouw het inhoudelijke verweer van de gemeente onvoldoende heeft weersproken, stelt de kantonrechter vast dat de plantenbak geen onderdeel van de openbare weg is. De gemeente kan dan ook niet op grond van artikel 6:174 lid 6 BW aansprakelijk worden gesteld voor de schade van verzoekster.

De kantonrechter stelt dat de plantenbak wel een opstal is in de zin van artikel 6:174 lid 4 BW en dat de gemeente daarvan de bezitter is. De gemeente kan dus aansprakelijk zijn als deze opstal gebrekkig is.

Artikel 6:162 BW

Of er sprake is van gevaarzetting volgens artikel 6:162 BW, wordt beoordeeld aan de hand van de omstandigheden van het geval en de Kelderluikcriteria uit het Kelderluik-arrest. De toetsingskaders voor aansprakelijkheid op grond van artikel 6:174 BW en artikel 6:162 BW zijn grotendeels gelijk. In beide gevallen moet de kantonrechter beoordelen hoe gevaarlijk de situatie met de plantenbak was. De kantonrechter heeft daarom geen scherp onderscheid gemaakt tussen de grondslag van aansprakelijkheid op grond van artikel 6:174 BW en die van artikel 6:162 BW.

Oordeel rechtbank

Vast is komen te staan dat verzoekster tijdens de weekmarkt is gevallen over de rand van een plantenbak. Tevens stelt de kantonrechter dat de plantenbak een opstal is in de zin van artikel 6:174 lid 4 BW.

Gebrekkige opstal en gevaarzetting

Beide partijen hebben foto’s van de situatie overgelegd. Op één van de foto’s staat de plantenbak weergegeven en is te zien dat de rand van de plantenbak waar de vrouw over is gevallen naar beneden toe uitloopt en roodbruin van kleur is. Door de aflopende punt wordt de plantenbak als het ware verlengd.
De gemeente stelt dat de plantenbak anders is van kleur en structuur dan de straat daaronder. Hoewel de plantenbak en de straat niet dezelfde kleur hebben, is de kantonrechter van oordeel dat uit de foto’s volgt dat de punt van de plantenbak niet erg opvalt ten opzichte van de straatstenen daaromheen. De kantonrechter acht het dan ook begrijpelijk dat de punt van de plantenbak door voetgangers over het hoofd kan worden gezien.

Meerdere meldingen

De gemeente heeft meerdere vergelijkbare meldingen ontvangen. De gemeente was dus al eerder op de hoogte van het gevaar dat de punten van de plantenbakken met zich meebrengen.

Onvoorzichtigheid

De gemeente heeft gewezen op de rechtspraak waaruit volgt dat een voetganger rekening moeten houden met obstakels op zijn pad, zoals paaltjes, plantenbakken en betonnen verhogingen op en naast stoepen. De kantonrechter is van oordeel dat hoewel voetgangers volgens rechtspraak rekening moeten houden met obstakels hier omstandigheden waren die de situatie extra gevaarlijk maakten.

Geen eigen schuld

De kantonrechter oordeelt dat er geen sprake is van eigen schuld aan de zijde van de vrouw, omdat vaststaat dat zij is gevallen over de punt van de plantenbak, en niet door uitwijken. Verder geeft de kantonrechter aan dat de vrouw zich niet onvoorzichtig heeft gedragen. De vrouw hoefde niet bedacht te zijn op een onopvallend uitstekende punt van een plantenbak op/naast een door de gemeente aangewezen looproute over de weekmarkt. 

Conclusie

Hoewel voetgangers volgens de rechtspraak rekening moeten houden met obstakels, waren de omstandigheden in dit geval zodanig dat de punt van de bloempot te gevaarlijk was om hier rekening mee te kunnen houden. Daarom oordeelt de kantonrechter dat sprake is van een gebrekkige opstal (artikel 6:174 BW) dan wel een gevaarlijke situatie (6:162 BW), wat in dit geval leidt tot aansprakelijkheid.